Czy wybór masztu ma znaczenie? Co to są te hard top’y, flex top’y, constant curve’y, imcs’y? A może po prostu maszt to tylko kawałek kija, co trzyma żagiel pionowo? 😉 Na wszystkie te pytania spróbujemy odpowiedzieć w poniższym artykule!
Po pierwsze, bądźcie świadomi tego, że maszt ma znaczenie i to w dodatku ogromne! Można powiedzieć, że to swojego rodzaju kręgosłup dla waszego żagla, ba a nawet i całego zestawu. Koniec końców deska z żaglem połączone są masztem, więc działają na niego wszystkie siły, które oddziałują na wasz sprzęt.
Źle dobrany maszt do żagla sprawi, że ten nie będzie działał prawidłowo, a to przełoży się na waszą przyjemność z pływania oraz rozwój. W tym artykule postaram się jak najprościej wytłumaczyć poszczególne parametry masztu, tak abyście świadomie podeszli do zakupów na nadchodzący sezon!
„Dobrana para”
Najlepszą praktyką jest wybór masztu zgodnie z rekomendowaną specyfikacją, tak więc naszym pierwszym wyborem powinien być maszt tego samego producenta, co nasz żagiel. Nie mniej obecnie wielu producentów używa masztów o podobnych specyfikacjach, więc miksowanie marek jest jak najbardziej możliwe. Należy też zwrócić uwagę na maszty marek niezależnych takich, jak Reptile, Maverex, czy Unifiber. Maszty tych firm działają równie dobrze, a często są przystępniejsze cenowo.
Wspomniany Unifiber produkuje różne rodzaje masztów pasujące do większości żagli obecnych na rynku. Marka na podstawie pomiarów kilkudziesięciu masztów dostępnych na rynku przygotowała specjalny selektor, który ułatwi wam dobór właściwego odpowiednika z ich kolekcji dla waszego żagla.
Wybierając odpowiedni maszt, poza długością i średnicą (RDM/SDM) trzeba wziąć pod uwagę trzy kluczowe elementy:
- Zawartość węgla
- Charakterystykę ugięcia
- Sztywność.
„Po co mi ten węgiel?” – z czego maszt jest zrobiony
Zacznijmy od podstaw, czyli od tego z czego maszt jest zrobiony, a są to dwa materiały:
- włókna – nadają sztywność i wytrzymałość,
- żywica – łączy włókna w całość.
Do budowy masztów windsurfingowych używa się żywicy epoksydowej oraz mieszanki włókna szklanego i węglowego. Zawartość włókna węglowego wyraża stosunek pomiędzy nim, a włóknem szklanym i podaje się ją w procentach (zawartość żywicy nie jest brana pod uwagę). Tak więc oznacza to, że maszt „100% carbon” (z ang. węgiel) zawiera tylko włókno węglowe i żywicę epoksydową, natomiast nie zawiera włókna szklanego.
Większość producentów w swojej ofercie posiada maszty o zawartości od 30% do 100% włókna węglowego, a to z kolei wpływ na następujące czynniki dotyczące masztów:
- Cena – włókno węglowe jest drogim materiałem, więc im większa zawartość tym wyższa cena,
- Waga – włókno węglowe jest lżejsze od szklanego, więc więcej węgla niższa waga, a skoro niższa waga to nasz pędnik będzie łatwiejszy w prowadzeniu.
- Reaktywność – większa zwartość węgla sprawia, że pędnik będzie bardziej reaktywny i bezpośredni w prowadzeniu.
- Wytrzymałość – minusem włókna węglowego jest jego odporność na uderzenia. Jeżeli macie maszt 100% węgla to powinniście zwrócić szczególną uwagę na to, aby nie rzucać nim o ziemię czy kamienie. Mikro uszkodzenia powstałe w wyniku takich upadków osłabiają strukturę i mogą prowadzić do złamania masztu.
Kierując się powyższymi czynnikami firma Unifiber podzieliła swoje maszty na trzy rodzaje:
- Essentials C50 (50% włókna węglowego) – wytrzymały maszt, przyjazny dla portfela,
- HD C75 (75% włókna węglowego) – świetne połączenie wytrzymałości z osiągami,
- Elite C100 (100% włókna węglowego) – bezkompromisowe osiągi, lekkość i reaktywność.
„Panie to się gnie?!” – charakterystyka ugięcia
Charakterystyka ugięcia (profil) masztu to inaczej kształt, jaki osiąga on pod obciążeniem spowodowanym wybraniem żagla. Wniosek – krzywa ugięcia masztu powinna odpowiadać krzywej liku przedniego żagla (krzywiźnie kieszeni masztowej). Do około 2015/16 roku na rynku istniał podział na następujące profile:
- Hard Top – sztywny top (z ang. góra) masztu, elastyczniejszy base (z ang. baza, dół masztu),
- Flex Top – elastyczniejszy top, sztywniejsza baza,
- Constant Curve – pomiędzy dwoma powyższymi.
Obecnie producenci trochę odeszli od tego podziału i praktycznie wszyscy produkują maszty o charakterystyce „Constant Curve” (pojedyncze brandy pozostały przy Flex Top). Należy tutaj zaznaczyć, że dana charakterystyka ugięcia reprezentuje zakres kilku różnych krzywych, dlatego maszty Constant Curve różnych producentów niekoniecznie uginają się w ten sam sposób. Jeden może bardziej uginać się bliżej top’u masztu, inny natomiast bliżej środka. Taka sytuacja postawiła niezależnych producentów przed trudnym zadaniem, i tutaj na tle wszystkich wyróżnił się Unifiber. Projektanci tej holenderskiej marki przeanalizowali ponad 80% masztów wiodących producentów i stworzyli nowy podział na którym oparli wcześniej wspomniany selektor masztów. Dzięki temu mamy:
- Constant Curve – Jest to najczęściej używany profil.
- Constant FL Curve – Profil ten jest podobny do starego Flex Top, jednak miejsce ugięcia (z ang. flex) jest niżej (z ang. low down) w okolicach środka masztu, stąd FL = Flex Low.
- Constant FH Curve – Profil ten jest podobny do starego Flex Top, jednak miejsce ugięcia (z ang. flex) jest nieco wyżej (z ang. high up). Środek masztu jest relatywnie sztywny, stąd FL = Flex High.
Poniższe grafiki reprezentują te trzy powyższe krzywizny ugięcia. Proszę jednak zauważyć, że zaznaczone krzywizny są wyolbrzymione w celu lepszego zobrazowania różnic.
Charakterystyka ugięcia, a zachowanie żagla
Jeżeli w waszym quiverze znajdują się żagle różnych brandów, a używacie do nich jednego masztu to niestety, ale z dużą dozą prawdopodobieństwa niektóre kombinacje będą dalekie od idealnych. Dlatego poniższe punkty powinny Wam pomóc w decyzji, czy aby na pewno nie potrzebujecie nowego masztu 😉 :
- Maszt ma profil odrobinę zbyt Flex Top:
- Lik wolny (tylny) będzie luźniejszy (więcej „zmarszczek” na żaglu) -> spadek generowanej przez żagiel mocy,
- Listwy żagla będą za blisko masztu, więc przerzucenie ich na nowy hals będzie trudniejsze,
- Środek ożaglowania przeniesie się niżej.
- Maszt ma profil odrobinę zbyt Hard Top:
- Lik wolny (tylny) bardziej napięty (mniej „zmarszczek”) -> mniej kontroli w szkwałach,
- Spłaszczony profil żagla -> mniej mocy
- Środek ożaglowania przeniesie się wyżej.
Przy pływaniu w ślizgu odrobinę więcej elastyczności w górnej części (flex top) zazwyczaj jest łatwiej opanować i przysłowiowo „żyć z tym”, a niżeli z odrobinę sztywniejszą górą (hard top). Należy tu zauważyć, że specjalnie mówimy tu o „odrobinie” zbyt hard/flex top! Jeżeli Wasz maszt będzie znacząco odbiegał charakterystyką ugięcia od tego jakiej wymaga żagiel, wówczas nie ma co się oszukiwać Wasz pędnik nie będzie działał, tak jakbyście tego oczekiwali.
„IMCS – a cóż to jest?” – sztywność
Wartość IMCS (Indexed Mast Check System) wyraża nam sztywność masztu, czyli to jak mocno maszt będzie się uginał pod obciążeniem. Im niższa wartość IMCS tym masz będzie bardziej miękki (będzie się bardziej giął). Sztywności masztu są wartościami ustandaryzowanymi w odniesieniu do długości masztu i praktycznie wszyscy producenci dotrzymują tych wartości. Sprawia to, że biorąc maszt o długości 400 cm różnych producentów, pomimo różnej charakterystyki ugięcia ich sztywność będzie taka sama na poziomie IMCS19. Skoro tak, to zapytacie: „Po co w takim razie drążyć temat?”. Świadomość tego jak sztywny jest maszt może wpłynąć na wasze decyzje podczas taklowania żagla nie mając masztu odpowiedniej długości (nie mniej nie zaleca się stosowania masztu 30 cm dłuższego niż rekomendowany przez producenta żagla).
Sztywniejszy maszt:
- Więcej mocy,
- Głębszy profil żagla,
- Lepszy dla cięższych windsurferów,
- Odpowiedni na płaską wodę.
Elastyczniejszy maszt:
- Mniej mocy,
- Spłaszczony profil żagla,
- Bardziej miękkie odczucie, żagiel będzie mocniej pracował,
- Lepszy dla lżejszych windsurferów,
- Większa kontrola.
Jak widzicie dobór masztu to nie jest prosta sprawa, ale kierując się wiedzą z tego artykułu oraz selektorem masztów przygotowanym przez Unifibera, z pewnością lepiej skompletujecie swój zestaw. Jeżeli nadal nie jesteście pewni wyboru swojego masztu to namawiam Was pytajcie i konsultujcie swój zakup ze specjalistą w sklepie. Liczę, że świadomość jaki wpływ ma maszt na Wasze zestawy wzbudzi w Was chęć do testowania różnych ustawień, a w rezultacie przełoży się to na optymalne ustawienie sprzętu, wzrost osiągów i przyjemności z pływania! I pamiętajcie wybór masztu ma znaczenie!
Źródło: Easy-surfshop.pl
